25 Νοεμβρίου-διεθνής ημέρα για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
25-11-2024
25 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ- ΔΙΕΘΝΗΣ ΗΜΕΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΑΛΕΙΨΗ ΤΗΣ ΒΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ

Aποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία της πρώτης επίσημης μελέτης των χαρακτηριστικών και της έκτασης του φαινομένου της σεξουαλικής παρενόχλησης και βίας στην εργασία που εκπόνησε το FES σε συνεργασία με τη ΓΣΕΕ.
Η 25η Νοέμβρη, παγκόσμια ημέρα για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών, είναι για τα συνδικάτα ημέρα δημόσιας δήλωσης της επαγρύπνησης και της ανησυχίας μας για την αύξηση των θυμάτων βίας και παρενόχλησης στην εργασία, με όποιον τρόπο και εάν αυτή παρέχεται, συμπεριλαμβανομένης της βίας και της παρενόχλησης λόγω φύλου και των υπόλοιπων λόγων παράνομων διακρίσεων, της σεξουαλικής και της ηθικής παρενόχλησης, όπως και της ρατσιστικής βίας.
Μπαίνοντας μπροστά στην υποχρέωση ανάδειξης του σοβαρότατου διαχρονικού ελλείμματος στοιχείων και κατ’ επέκταση λογοδοσίας της Πολιτείας προς την κοινωνία για τη μη αποτελεσματική προστασία των θυμάτων, η ΓΣΕΕ και η Γραμματεία Ισότητας, Ατομικών και Κοινωνικών Δικαιωμάτων της Συνομοσπονδίας σε συνεργασία με το Ίδρυμα Friedrich – Ebert – Stiftung (FES), συμμετείχαμε σε διακρατική έρευνα για την εκπόνηση της πρώτης επίσημης Μελέτης για το φαινόμενο της σεξουαλικής παρενόχλησης και βίας και στην Ελλάδα, μετά τη συμπλήρωση του ισχύοντος (κατακερματισμένου) νομοθετικού πλαισίου, με την κύρωση της Διεθνούς Σύμβασης Εργασίας 190 (Ν. 4808/2021).
Σύμφωνα με τη Μελέτη από τους 876 συμμετέχοντες και συμμετέχουσες στην έρευνα για την Ελλάδα, το 31,4% δήλωσαν ότι έχουν υπάρξει θύματα σεξουαλικής παρενόχλησης στον χώρο εργασίας. Η πλειοψηφία των θυμάτων είναι γυναίκες (75,3%). Το φαινόμενο αγγίζει κυρίως τον ιδιωτικό τομέα (77,1%) αλλά και τον δημόσιο (17,8%). Επίσης αγγίζει πλήθος κλάδων της ελληνικής οικονομίας, όπως τον τραπεζικό κλάδο, τον κλάδο του θεάματος/ακροάματος, του τουρισμού, της εστίασης, του εμπορίου, της εκπαίδευσης κλπ. Το προφίλ των δραστών εντοπίζεται στο χώρο εργασίας σε επίπεδο συναδέλφων, με ιεραρχικά συνήθως ανώτερη θέση (49,4%), εργοδοτών (40,4%) ή πελατών (27,1%) και η παρενόχληση είναι τόσο σωματική, όσο και λεκτική, μη λεκτική αλλά και ψηφιακή. Τα θύματα αντιμετωπίζουν αρνητικές επιπτώσεις τόσο στην ψυχική τους υγεία, όσο και στην παραγωγικότητα στην εργασία τους, με ένα σημαντικό αριθμό θυμάτων να θέλουν να εγκαταλείψουν τον εργασιακό τους χώρο (24.7%).
Για πρώτη φορά στη Μελέτη αυτή αποτυπώνεται ο βαθμός της υποδήλωσης του φαινομένου στις αρμόδιες Αρχές που αγγίζει μόλις το 1,6%. Τα θύματα απαντούν ότι δεν προσφεύγουν στις Αρχές είτε γιατί «δεν τις εμπιστεύονται» (27.2%) είτε γιατί πιστεύουν ότι τίποτα δεν θα μπορούσε να γίνει (51.1%). Από τους/τις εργαζόμενους/ες μόνο το 28.5% δηλώνει ότι έχει Κώδικα Δεοντολογίας εντός επιχείρησης, μόνο το 21,1%, ότι έχει διαδικασία καταγγελιών εντός επιχείρησης, και μόλις το 3,1% διαθέτει συλλογική σύμβαση εργασίας με ρύθμιση σχετική με τη σεξουαλική παρενόχληση. Περαιτέρω, αναλύεται στη Μελέτη τόσο ο ρόλος των συνδικάτων όσο και των θεσμών στην πρόληψη και αποτελεσματική προστασία των θυμάτων και καταπολέμηση του φαινομένου καταλήγοντας με συστάσεις πολιτικής, επικαιροποιώντας τις πάγιες θέσεις της ΓΣΕΕ.
Σκοπός της παρέμβασής μας είναι:
• Να συλλεγούν πρωτογενή δεδομένα σχετικά με το ιδιαίτερα σοβαρό και προβληματικό αυτό φαινόμενο, λαμβάνοντας υπόψη τον κατακερματισμό της αρμοδιότητας για την ισότητα φύλων στην εργασία μεταξύ περισσότερων Υπουργείων (Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Υπουργείων Εσωτερικών, Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας) και περισσότερων αρμόδιων ελεγκτικών Αρχών (Επιθεώρηση Εργασίας, Συνήγορος του Πολίτη, Εθνική Αρχή Διαφάνειας)
• Τα δεδομένα αυτά να συλλεγούν, σε ό,τι αφορά στην Ελλάδα, σε μία περίοδο εντατικοποίησης της εργασίας και κατάργησης προστατευτικών κανόνων για τις/τους εργαζόμενες/ους και να συνεκτιμηθούν με τις συνέπειες της εφαρμογής της απορρύθμισης αυτής
• Να αναλυθεί η γνώση και εφαρμογή (ή μη) του βασικού θεσμικού πλαισίου σε περιπτώσεις σεξουαλικής παρενόχλησης και βίας στο χώρο εργασίας
• Να επικαιροποιηθούν ή να διατυπωθούν νέες προτάσεις πολιτικής απέναντι στο φαινόμενο αυτό.
• Να αναπτυχθούν στοχευμένες εκπαιδευτικές δράσεις για την ενίσχυση των θυμάτων σεξουαλικής βίας και παρενόχλησης στην εργασία να σπάσουν τη σιωπή και να καταγγέλουν τις πράξεις αυτές, ενδυναμώνοντας παράλληλα και τα συνδικαλιστικά σωματεία να ασκούν αποτελεσματικά τον υποστηρικτικό τους ρόλο.
• Να ενισχυθεί η διάδοση του Οδηγού της ΓΣΕΕ για την υποστήριξη από τα συνδικάτα των θυμάτων διακρίσεων, παρενόχλησης και βίας στην εργασία
• Να αναδειχθούν οι συνέπειες ως προς την οφειλόμενη διαφάνεια και γνώση στοιχείων από τον θεσμικό αποκλεισμό της συμμετοχής των συνδικάτων σε κεντρικά όργανα για την πολιτική φύλου και ελέγχου της εφαρμογής της (Εθνικό Συμβούλιο Ισότητας Φύλων, Συμβούλιο Διοίκησης Επιθεώρησης Εργασίας), όπως και από το απαράδεκτο έλλειμμα θεσμικού κοινωνικού διαλόγου, λόγω της μη λειτουργίας των αρμόδιων οργάνων του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης (πχ Ανώτατο Συμβούλιο για την Ισότητα Φύλων, Συμβούλιο Κοινωνικού Ελέγχου της Επιθεώρησης Εργασίας).
Την 25η Νοεμβρίου, όπως και κάθε ημέρα του χρόνου, καταδικάζουμε τη βία και την παρενόχληση κατά των γυναικών που βρίσκεται ριζωμένη στις συνεχείς διακρίσεις σε βάρος τους και τις άνισες σχέσεις εξουσίας. Αγωνιζόμαστε μέσα από τα σωματεία και τη συλλογική δράση να αποκαλυφθούν τα στοιχεία για τα περιστατικά βίας και της παρενόχλησης στην εργασία και να παρακολουθείται η πορεία στην εξέτασή τους και την τιμωρία των δραστών, ώστε να μην φοβάται και σιωπά πλέον κανένα θύμα και να για μην εθελοτυφλεί η Πολιτεία στην πραγματική διάσταση του φαινομένου αυτού. Προς τούτο και η Γραμματεία Ισότητας, Ατομικών και Κοινωνικών Δικαιωμάτων της ΓΣΕΕ συνυπογράφει την Ανακοίνωση της Πρωτοβουλίας κατά των Γυναικοκτονιών και θα συμμετάσχει στη Συγκέντρωση Διαμαρτυρίας στην πλατεία Κλαυθμώνος τη Δευτέρα 25 Νοεμβρίου 2024 στις 5 μμ.
Η παρουσίαση της Μελέτης θα γίνει, υπό το φως και της Παγκόσμιας Ημέρας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, σε δημόσια εκδήλωση στις 9 Δεκεμβρίου 2024 στα Γραφεία της ΕΣΗΕΑ.
Η ΓΣΕΕ υπενθυμίζει:
Για τη συμβολή στην καλύτερη παρακολούθηση της εξέλιξης των υποθέσεων παράνομων διακρίσεων, βίας και παρενόχλησης, τα Εργατικά Κέντρα, οι Ομοσπονδίες και τα πρωτοβάθμια σωματεία μπορούν να ενημερώνουν τη ΓΣΕΕ στο [email protected] τόσο για την πορεία εφαρμογής της νέας νομοθεσίας, όσο και για την υποβολή σχετικών καταγγελιών στην Επιθεώρηση Εργασίας και τον Συνήγορο του Πολίτη.
Η ΓΣΕΕ έχει στη διάθεση των συνδικάτων και των εργαζομένων σε όλη την επικράτεια για κάθε ζήτημα πληροφόρησης, στήριξης και συλλογικής δράσης και στα θέματα παράνομων διακρίσεων, βίας και παρενόχλησης στην εργασία:
• το Κέντρο Πληροφόρησης Εργαζομένων και Ανέργων της ΓΣΕΕ – ΚΕΠΕΑ/ ΓΣΕΕ www.kepea.gr
• το Δίκτυο Υπηρεσιών Πληροφόρησης & Συμβουλευτικής Εργαζομένων και Ανέργων του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ https://www.inegsee.gr/diktio-ipiresion-pliroforisis-simvouleftikis-ergazomenon-anergon/
• επίσης σε περίπτωση που περιέλθουν σε γνώση των συνδικαλιστικών οργανώσεων περιστατικά ρατσιστικής βίας σε βάρος εργαζομένων (με το εύρος της έννοιας που ορίζεται από το νόμο) μπορούν, παράλληλα με τις λοιπές μας ενέργειες, να επικοινωνήσουν για την καταγραφή τους με το Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας, που συντονίζεται από την Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και το Γραφείο της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα https://www.nchr.gr/diktyo-katagrafis-peristatikon-ratsistikis-vias.html και [email protected]