Μετά από αλλεπάλληλα ερωτήματα σωματείων και εργαζομένων για την εκπροσώπηση της εργατικής πλευράς στον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ), η ΓΣΕΕ διευκρινίζει το εξής:
Ύστερα από πολλές δεκαετίες, η θεσμοθετημένη εκπροσώπηση της εργατικής τάξης στο Διοικητικό Συμβούλιο του μεγαλύτερου εθνικού φορέα κοινωνικής ασφάλισης, του ΙΚΑ, η οποία είχε σκοπό τον διαρκή κοινωνικό έλεγχο στη διοίκηση και τη λειτουργία του, οδηγήθηκε και τελικά κατέληξε στη μη συμμετοχή εκπροσώπου των εργαζομένων στο νέο Διοικητικό Συμβούλιο του ΕΦΚΑ.
Οι βασικοί χρηματοδότες του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης εξαιρούνται με στόχο να μην υπάρχει κανένας δημοκρατικός κοινωνικός έλεγχος στη διαχείριση του Υπερταμείου. Για ακόμη μία φορά η κυβέρνηση προχωρά σε παγκόσμια «πρωτοτυπία».
Στα μέσα Δεκέμβρη μάλιστα η κυβέρνηση και σε άσχετο νομοσχέδιο πέρασε διάταξη που όριζε ότι η μη συμμετοχή εκπροσώπων των ασφαλισμένων δεν επηρεάζει τη νόμιμη συγκρότηση και λειτουργία του Διοικητικού Συμβουλίου του ΕΦΚΑ, γεγονός που αποδεικνύει την εκ των προτέρων μεθόδευση να οδηγηθούμε σε οργανωτικό λαβύρινθο και τελικά σε αδιέξοδο στη διαδικασία ανάδειξης των εκπροσώπων των ασφαλισμένων.
Στο ίδιο αποτέλεσμα, δηλαδή στην εξαφάνιση της εργατικής εκπροσώπησης, αναμένεται να οδηγηθεί και η συγκρότηση των νέων Διοικητικών Επιτροπών του ΕΦΚΑ, οι οποίες θα αντικαταστήσουν τις Τοπικές Διοικητικές Επιτροπές του ΙΚΑ, στις οποίες μέσω της ΓΣΕΕ διασφαλιζόταν η αδιάλειπτη συμμετοχή 150 εκπροσώπων των εργαζομένων, σ’ όλη τη χώρα, για τη διαφύλαξη των δικαιωμάτων τους από παράνομες πράξεις των ασφαλιστικών οργάνων.
Δυστυχώς οι άμεσες και οι έμμεσες παρεμβάσεις στη συλλογική εκπροσώπηση των εργαζομένων πληθαίνουν, σε μία περίοδο που οι εργαζόμενοι αντιμετωπίζουν αυξανόμενες παραβιάσεις στα εργασιακά τους δικαιώματα που διακυβεύουν και το κοινωνικοασφαλιστικό τους μέλλον.
Ζητούμε εκ νέου από την Υπουργό Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Πρόνοιας να αποκαταστήσει έστω και τώρα τη μέχρι σήμερα αυτοτελή εργατική εκπροσώπηση στο Διοικητικό Συμβούλιο και τις Διοικητικές Επιτροπές του ΕΦΚΑ, ώστε οι εργαζόμενοι να μπορούν να γνωρίζουν έγκαιρα και να αποτρέπουν τις αντιασφαλιστικές παρεμβάσεις στα δικαιώματά τους.
ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ
Προς
την Υπουργό Εργασίας, Κοιν. Ασφάλειας & Κοιν. Αλληλεγγύης
κα Ε. Αχτσιόγλου
Θέμα: Άμεση αποκατάσταση αυτοτελούς εκπροσώπησης της ΓΣΕΕ στο Διοικητικό Συμβούλιο του ΕΦΚΑ και του ΕΤΕΑΕΠ.
Κυρία Υπουργέ,
Όπως είναι γνωστό, με την ασφαλιστική “αντι-μεταρρύθμιση” που επιβλήθηκε στους εργαζόμενους και τους συνταξιούχους με το ν. 4387/2016, καταργήθηκε η αδιάλειπτη μέχρι σήμερα και αυτοτελής συμμετοχή και εκπροσώπηση της πλευράς των εργαζομένων (όπως και των εργοδοτών) στο Διοικητικό Συμβούλιο του νέου ενιαίου φορέα κύριας ασφάλισης. Με βάση τις ρυθμίσεις του νόμου αυτού που τίθενται σε ισχύ από 1ης-1-2017, το νέο υπέρ – Ταμείο κύριας ασφάλισης (ΕΦΚΑ) θα διοικείται από 11μελές Διοικητικό Συμβούλιο (άρθρο 57), στο οποίο προβλέπεται η συμμετοχή 2 εκπροσώπων από όλες τις ομάδες ασφαλισμένων, για τις οποίες συνιστώνται 8 Συμβουλευτικές Επιτροπές για να καλύψουν ευρύτατη γκάμα φορέων ασφαλισμένων μη συναφούς πεδίου ασφάλισης (εργαζόμενοι ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, στρατιωτικοί και σώματα ασφαλείας, ναυτικοί, δημοσιογράφοι και εργαζόμενοι στα ΜΜΕ, επιστήμονες, ελεύθεροι επαγγελματίες, αγρότες), χωρίς δικαίωμα ψήφου στα ζητήματα που τους αφορούν κατά τη συζήτησή τους στο Διοικητικό Συμβούλιο. Για το κρίσιμο αυτό ζήτημα, η μόνη πρόβλεψη και μάλιστα αόριστη, που υπάρχει στο νόμο είναι ότι οι εκπρόσωποι των ασφαλισμένων προτείνονται από τις Συμβουλευτικές Επιτροπές και επιλέγονται και ακολούθως διορίζονται από τον Υπουργό Εργασίας στο Διοικητικό Συμβούλιο του ΕΦΚΑ, χωρίς καμία αναφορά στην κρίσιμη αυτή διαδικασία, η οποία αφήνεται να εξειδικευθεί με Υπουργική Απόφαση.
Εξίσου καταργείται η αδιάλειπτη μέχρι σήμερα και αυτοτελής συμμετοχή και εκπροσώπηση της πλευράς των μισθωτών εργαζομένων στο Διοικητικό Συμβούλιο του νέου ενιαίου φορέα επικουρικής ασφάλισης και εφάπαξ παροχών (ΕΤΕΑΕΠ). Και αυτό το νέο υπέρ– Ταμείο επικουρικής ασφάλισης θα διοικείται από 9μελές Διοικητικό Συμβούλιο (άρθρο 80), στο οποίο προβλέπεται η συμμετοχή 2 εκπροσώπων των γενικά ασφαλισμένων που επιλέγονται και ακολούθως διορίζονται από τον Υπουργό Εργασίας, χωρίς να αναφέρονται η διαδικασία και οι προϋποθέσεις επιλογής, ύστερα από πρόταση εξίσου μεγάλης γκάμας φορέων ασφαλισμένων μη συναφούς πεδίου ασφάλισης.
Όπως είναι προφανές, η επιλογή από μεγάλη γκάμα φορέων και μάλιστα με τρόπο αδιαφανή στο νόμο, έχει ουσιαστικά ως αποτέλεσμα την κατάργηση της σταθερής θεσμικής συμμετοχής της εργατικής πλευράς στη διοίκησή των νέων υπερ-Ταμείων κύριας και επικουρικής ασφάλισης, καθώς, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, η εκπροσώπηση πλέον δεν αφορά την εργατική πλευρά, αλλά εν γένει όλες τις κατηγορίες ασφαλισμένων στο νέο ενιαίο Ταμείο και η τελική επιλογή και διορισμός στο Διοικητικό Συμβούλιο αφήνεται στην απόλυτη διακριτική ευχέρεια του Κράτους, δηλαδή του Υπουργού Εργασίας.
Μάλιστα με πολλή μεγάλη ανησυχία και αγανάκτηση βλέπουμε ότι στο ΣχΝ «Εθνικός Μηχανισμός Συντονισμού, Παρακολούθησης και Αξιολόγησης των Πολιτικών Κοινωνικής Ένταξης και Κοινωνικής Συνοχής, ρυθμίσεις για την κοινωνική αλληλεγγύη και εφαρμοστικές διατάξεις του ν. 4387/2016 (Α ́ 85)», όχι μόνο δεν αποκαθίσταται αυτή η πρωτοφανής παρέμβαση στο ΔΣ του ΕΦΚΑ, αλλά, αναγνωρίζοντας τις δυσκολίες αυτής της ρύθμισης, προωθείτε διάταξη (άρθρο 30 παρ.2 ΣχΝ) με την οποία το ΔΣ θεωρείται ότι έχει νόμιμα συγκροτηθεί ακόμα και εάν δεν έχουν ορισθεί οι εκπρόσωποι των ασφαλισμένων (άρθρο 57 παρ.4 γ).
Ως εκ τούτου, είναι προφανές ότι καταργείται βίαια κάθε έννοια δημοκρατικού – κοινωνικού ελέγχου στη διοίκηση των Ταμείων Κοινωνικής Ασφάλισης. Κι αυτό γιατί η επιβαλλόμενη και από το εθνικό Σύνταγμα (άρθρο 22 παρ.5) και από τα διεθνή συμβατικά κείμενα που δεσμεύουν τη χώρα (ΔΣΕ 102, αναθΕΚΧ, ΕΚΚΑ), κρατική μέριμνα για την υποχρεωτική κοινωνική ασφάλιση (κύρια και επικουρική) αφορά στην ίδρυση από το Κράτος των οικείων δημοσίων φορέων, στον ορισμό των διοικούντων αυτούς οργάνων, στην άσκηση εποπτείας της δραστηριότητάς τους και της διαχείρισης της περιουσίας τους και στη θέσπιση σχετικών κανόνων, στη μέριμνα για την προστασία του ασφαλιστικού τους κεφαλαίου, δηλαδή για τη βιωσιμότητά τους χάριν και των επόμενων γενεών, η οποία εκδηλώνεται, ανάμεσα σε άλλα με τη θέσπιση ρυθμίσεων για την προστασία και την αξιοποίηση της περιουσίας τους και την επωφελή διαχείριση των αποθεματικών τους. Επισημαίνεται μάλιστα ότι στο πλαίσιο της ενοποίησης όλων αυτών των ασφαλιστικών φορέων, χρήζει διαρκούς και εντατικής παρακολούθησης η προστασία της περιουσίας τους.
Περαιτέρω, ο δημοκρατικός/κοινωνικός έλεγχος ήταν και συνεχίζει να είναι επιβεβλημένος καθώς το νέο υπερ-Ταμείο διαχειρίζεται όχι μόνο εισφορές κοινωνικής ασφάλισης των εργαζομένων (σύνταξης, ασθένειας, επαγγελματικού κινδύνου), αλλά και συνεισπράττει τις εισφορές κοινωνικής ασφάλειας των εργαζομένων (και των εργοδοτών) τις οποίες έχει την υποχρέωση να αποδίδει στους Φορείς προς τους οποίους απευθύνονται, καθώς συνδέονται με την καταβολή παροχών κοινωνικής ασφάλειας, όπως πχ τις εισφορές ανεργίας (για το επίδομα ανεργίας), εργατικής κατοικίας (εργατική στέγη, επιδοτήσεις ενοικίου), εργατικής εστίας (κατασκηνώσεις, κοινωνικές δράσεις, λειτουργικά έξοδα συνδικαλιστικών οργανώσεων, λειτουργικά έξοδα ΟΜΕΔ για να μπορεί να παράσχει δωρεάν υπηρεσίες), επαγγελματικής εκπαίδευσης (δράσεις επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης), οι οποίες πρέπει να αποδίδονται αμελλητί στον Οργανισμό Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ). Επισημαίνεται αφενός ότι, όπως είναι γνωστό, υπάρχουν σοβαρά προβλήματα στην απόδοση των συνεισπραττόμενων εισφορών από το ΙΚΑ στον ΟΑΕΔ αφετέρου ότι για τα ζητήματα αυτά σε συνδυασμό με ζητήματα διοίκησης φορέων και οργανισμών, υπάρχουν ρητές παρατηρήσεις από τα αρμόδια ελεγκτικά όργανα του ILO, στο πλαίσιο των οποίων εντάσσεται η τεχνική βοήθεια που παρέχει ο διεθνής αυτός οργανισμός προς την Ελλάδα.
Για όλους τους παραπάνω λόγους, σε ό,τι αφορά (και) στο θέμα της διοίκησης του ΕΦΚΑ και του ΕΤΕΑΕΠ, η ΓΣΕΕ έχει ήδη προσφύγει εκ νέου στον ελεγκτικό μηχανισμό τόσο του ILO, όσο και του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Σε κάθε όμως περίπτωση και πριν την έκδοση του Οργανισμού των Ταμείων αυτών και όλων των προβλεπόμενων κατ’εξουσιοδότηση του νόμου αυτού, Υπουργικών Αποφάσεων παρακαλούμε να προωθήσετε άμεσα προς ψήφιση σχέδιο διάταξης που να αποκαθιστά ρητά την αυτοτελή συμμετοχή με δικαίωμα ψήφου της ΓΣΕΕ μέσω μέλους υποδεικνυόμενου από αυτήν α) στο ΔΣ του ΕΦΚΑ και του ΕΤΕΑΕΠ, όπως άλλωστε ρητά προβλέπεται και στο Εθνικό Συμβούλιο Κοινωνικής Ασφάλειας (άρθρα 57 και 80) και β) στις Διοικητικές Επιτροπές που πρόκειται να ιδρυθούν για την εξέταση ενδικοφανών και εν γένει διοικητικών προσφυγών των ασφαλισμένων (άρθρο 52).
Με τιμή
Ο Πρόεδρος Ο Γενικός Γραμματέας
Γιάννης Παναγόπουλος Νικόλαος Κιουτσούκης
