ΒΑΡΕΑ ΚΑΙ ΑΝΘΥΓΙΕΙΝΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΓΣΕΕ

29/11/2007

ΒΑΡΕΑ ΚΑΙ ΑΝΘΥΓΙΕΙΝΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ

Όλες οι χώρες της Ε. Ένωσης έχουν θεσπίσει αυστηρά μέτρα και κανόνες για την προστασία των εργαζομένων έναντι του επαγγελματικού κινδύνου (δηλ. αυτά που στην Ελλάδα αποκαλούμε βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα) όπως επίσης έχουν θεσπίσει μικρότερα όρια εργασίας και ηλικίας, για τους εργαζόμενους αυτών των επαγγελμάτων.

Και βέβαια λειτουργούν ουσιαστικά και αποτελεσματικά οι αρμόδιες ελεγκτικές και εποπτικές αρχές του επαγγελματικού κινδύνου για όλες τις κατηγορίες εργαζομένων, έτσι ώστε να εφαρμόζονται ουσιαστικά μέτρα προστασίας των εργαζομένων από τους επαγγελματικούς κινδύνους.

Οι χώρες στις οποίες αναφέρθηκε ο κύριος Υπουργός εδώ και 100 χρόνια έχουν ένα υποχρεωτικό αυτόνομο κλάδο ασφάλισης του επαγγελματικού κινδύνου (Γερμανία, Ισπανία, Ιταλία, Αυστρία, Γαλλία, Σκανδιναβικές χώρες κ.λ.π.).

Το σύστημα ασφάλισης επαγγελματικού κινδύνου έχει αρμοδιότητες :

στην πρόληψη των εργατικών ατυχημάτων και επαγγελματικών ασθενειών
στην αποκατάσταση της Υγείας και της Ικανότητας προς εργασία και
στο να χορηγεί οικονομικές παροχές και αυτόνομες συντάξεις.

Στις χώρες αυτές το σύστημα λειτουργεί αποτελεσματικά σε όλους τους τομείς και δεν μπορεί να συγκριθεί σε καμία περίπτωση με την τραγική κατάσταση σε ότι αφορά τις συνθήκες εργασίας που επικρατούν στην χώρα μας. Αξίζει να αναφερθεί ότι στις χώρες αυτές ακόμα και οι μαθητές είναι ασφαλισμένοι σε περίπτωση ατυχήματος στα σχολεία. Σε περίπτωση αναπηρίας οι εργαζόμενοι μετεκπαιδεύονται για να ασκήσουν άλλο επάγγελμα προκειμένου να μην αισθάνονται κοινωνικά περιθωριοποιημένοι, ενώ υπάρχει αυτόνομη σύνταξη και ευρύτερη μέριμνα οικονομικής και κοινωνικής στήριξης.

Ο όρος των βαρέων και ανθυγιεινών είναι άμεσα συσχετισμένος με την πρόωρη συνταξιοδότηση. Στην πραγματικότητα συνταξιοδοτούνται πρόωρα, λόγω πρόωρης φθοράς της υγείας τους, εργαζόμενοι ορισμένων κλάδων με ειδικούς επαγγελματικούς κινδύνους (βαρέα και ανθυγιεινά). Συνταξιοδοτούνται πρόωρα, (όχι δηλαδή στο 65ο έτος της ηλικίας τους), μετά από γνωμάτευση των ιατρών εργασίας του συστήματος ασφάλισης επαγγελματικού κινδύνου, οι οποίοι είναι επιφορτισμένοι με την συστηματική παρακολούθηση της πορείας της υγείας τους και την ικανότητά τους προς εργασία. Το γεγονός των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων σε αυτούς τους κλάδους, εξηγεί γιατί η ηλικία συνταξιοδότησης σε αυτές τις χώρες είναι χαμηλότερη από τα θεσμοθετημένα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης.

Εξάλλου σύμφωνα με τα στοιχεία της EUROSTAT στις χώρες αυτές μπορούν να συνταξιοδοτηθούν στα 50 και 55 χρόνια ηλικίας. Γι΄αυτό και έχουν μικρότερους μέσους όρους συνταξιοδότησης απ΄ ότι η Ελλάδα. Ενδεικτικά αναφέρονται οι εξής κλάδοι: μεταφορές, ορυχεία, κατασκευές.

Επίσης, στην πραγματικότητα συνταξιοδοτούνται πρόωρα όσοι εργάζονται:

σε Ιδρύματα που περιθάλπουν ασθενείς με βαριά κινητικά προβλήματα
σε υπόγειες εργασίες υπό συμπιεσμένου αέρα
σε υψηλές ή χαμηλές θερμοκρασίες
σε χειροκίνητη μεταφορά φορτίων
με χημικές ουσίες σε υψηλές συγκεντρώσεις
με αλλεργιογόνους παράγοντες
σε ισχυρές δονήσεις
σε εργασίες στις οποίες το ανθρώπινο λάθος μπορεί να έχει μεγάλες συνέπειες στο γενικό πληθυσμό, όπως οι πιλότοι, οι εργαζόμενοι στην πολιτική αεροπορία καθώς και όσοι εργάζονται σε ορισμένες θέσεις πυρηνικών αντιδραστήρων. Οι τελευταίοι, δηλαδή οι πιλότοι, εργαζόμενοι στην πολιτική αεροπορία, εργαζόμενοι σε ορισμένες θέσεις πυρηνικών αντιδραστήρων, στις μεταφορές, ναυπηγοεπισκευαστικές ζώνες, διυλιστήρια, χημική βιομηχανία κλπ. έχουν συγκεκριμένο και μικρότερο όριο ηλικίας πρόωρης συνταξιοδότησης.
Βασική Αρχή: για την απόφαση χορήγησης πρόωρης συνταξιοδότησης στους εργαζόμενους των παραπάνω επαγγελμάτων, (επαγγέλματα που χαρακτηρίζονται από έκθεση των εργαζομένων σε ειδικούς επαγγελματικούς κινδύνους, «βαρέα και ανθυγιεινά»), είναι υπεύθυνες οι ιατρικές υπηρεσίες των συστημάτων ασφάλισης των επαγγελματικών κινδύνων όταν διαπιστώσουν πρόωρες φθορές στην Υγεία και ανικανότητα στην συγκεκριμένη εργασία.

Στη χώρα μας, όπου με ευθύνη του κράτους και των εργοδοτών

οι συνθήκες εργασίας χαρακτηρίζονται από μηδενική ή ελάχιστη μέριμνα για την προστασία της υγείας και ασφάλειας στην εργασία
οι επαγγελματικές ασθένειες έχουν μηδενική καταγραφή
η καταγραφή των εργατικών ατυχημάτων είναι ελλιπής και αντιφατική (ΣΕΠΕ 6.500 για όλο το εργατικό δυναμικό, ΙΚΑ 19.000 μόνο για τους ασφαλισμένους του)
το κόστος των επαγγελματικών ασθενειών και ατυχημάτων (άμεσο και έμμεσο) μπορεί να φτάνει το 3% του ΑΕΠ
η ανασφάλιστη εργασία και η εισφοροδιαφυγή έχει επεκταθεί δραματικά
εδώ και 25 χρόνια ισχύει η μεταβατική διάταξη για τη χώρα μας για την παραγωγή γιατρών εργασίας και ακόμα και σήμερα ο αριθμός είναι ελάχιστος
ενώ οι νέοι εργαζόμενοι έχουν μεγάλα ποσοστά θανάτων και αναπηριών οι μαθητές και σπουδαστές μας δεν εκπαιδεύονται σε θέματα ΥΑΕ (Υγιεινή και Ασφάλεια Εργασίας)

Η σύγκριση που έκανε ο Υπουργός μεταξύ της Ελλάδας και των άλλων χωρών μόνο ως εμπαιγμός των εργαζομένων μπορεί να εκληφθεί. Ο αποχαρακτηρισμός από τα ΒΑΕ ενός εργαζομένου θα σημαίνει :